Kolbuszowa

(fr. cartouche), czyli tarcza wykonana z kawałka papieru lub blachy powycinanej i powyginanej w fantastyczne kształty. To zwrot ku estetyce w XVI w. spowodował jego powstanie. Niektóre ziemie i miasta mają po dwa kartusze przy herbie - mniejszy i wiekszy, np. Rzeszów. Poniższy rysunek przedstawia kartusz wczesnobarokowy, po raz pierwszy zastosowany przy herbie powiatu kolbuszowskiego.

W herbie powiatu są cztery barwy: czerwona-prawe pole tarczy, błękitna - lewe pole tarczy, srebrna (biała) - krzyż równoramienny (grecki) i krzywaśń (śreniawa) , złota - gwiazdy na lewym polu tarczy. Pierwszym heraldykiem, który stworzył hierarchie barw i nadal im symboliczne znaczenie był Umbryjczyk Bartolus de Saxoferrato, zmarły w 1359 r. profesor Uniwersytetu w Perugii we Włoszech. Podany poniżej porządek znaczeń symbolicznych barw w herbie powiatu przedstawiony został wedłig Sylwestra a Petra Sancta Colombier, Jezuite, autora opracowania Teseris qentilitiae wydanego w 1638 r. Według tego porządku czerwień symbolizuje odwagę, męstwo, krew wylaną w służbie Ojczyzny; srebro (biały) - niewinność, pilność, szczerość; błękit - piękno, powab, łagodność, słodycz; złoto - sprawiedliwość, miłosierdzie, wzniosłość ducha.

Godło z herbu Lubomirskich, właścicieli Kolbuszowej i okolicznych ziem, o którym pisze Kasper Niesiecki w Herbarzu Polski w legendzie herbowej w sposób nastepujący: śreniawa, czy to z krzyżem, czy bez krzyża..., jakoż..., to jedenże herb i jednaż familia wszystkich Śreniawitów... ale znać bez krzyża dawniejsza i jeszcze za pogaństwa, a krzyż przydany dopiero z nabożeństwa, gdy familianci herbu tego wiarę świetą przyjęli... Że ten herb w Polszcze nabyty, a nie z cudzych krajów do nas przyniesiony, zda sie bya pewna, że za jakieś kawalerskie dzieło nad rzeką śreniawą uczynione mężnemu rycerzowi nadany i od tej że rzeki śreniawł nazwany. Rzeka śreniawa faktycznie istnieje - jest to górny odcinek rzeki Stradomki, prawego dopływu Raby w poblżu Bochni, bieg tej rzeki przypomina odwrócone i pochylone S tak, jak w herbie.

To nawiązanie do przynależności ziem obecnego powiatu kolbuszowskiego do województwa sandomierskiego w okresie staropolskim. I tu kilka słów wyjaśnienia - w herbie województwa sandomierskiego gwiazdy symbolizowały sześć powiatów: sandomierski, opoczyński, chęciński, radomski, wiślicki, pilznieński i dwie ziemie lubelską i stężycką. Z ziemi lubelskiej w okresie staropolskim, bedącej cząstką województwa sandomierskiego, utworzono województwo, jednak w herbie województwa sandomierskiego gwiazda pozostała. Dziewiąta gwiazda, gdyż taka jest ich liczba w herbie województwa sandomierskiego, przynależna była stolicy województwa - Sandomierzowi. Gwiazda jest jednym z najpopularniejszych symboli heraldycznych. Świadczy zazwyczaj o dążeniu do celu w myśl maksymy "per aspera od astra" - przez cierpienia, trudy do gwiazd. Jest symbolem idei boskiej, według której porusza się świat. Stanowi atrybut wolności, natchnienia, wysokiego ambitnego celu. Gwiazda sześciopromienna oznacza wzniosłe czyny, bezpiecznego przewodnika. Istnieje przy tym zasada, że w krajach Europy zachodniej używa sie gwiazd pięciopromiennych, w Niemczech i krajach Europy Środkowej, Południowej i Wschodniej - gwiazdy sześciopromiennej.

(krzy. grecki - crux quadrata), najstarsze jego wizerunki pochodzą z IV w. Linia pionowa obrazuje działanie łaski boskiej, ziemskie poczynania człowieka wyrażone są linią poziomą. Te wspólnie działania przenikają się i jednoczą w znaku krzyża. Znak herbowy przyjęty z herbu miasta Kolbuszowa, stolicy Powiatu.

Kreskowanie pól tarczy herbowej i znaków herbowych - godeł zostało wprowadzone w I poł. XVII w. i rozpowszechniło się na dobre w XVIII w., gdy trzeba było oddać barwy herbu bez ich użycia. Wprowadzone kreskowania w herbie powiatu kolbuszowskiego zastępują cztery barwy: czerwień - kreski pionowe, błękit - poziome, srebro (biały) - bez znaków graficznych, złoto - kropki. Przytoczony porządek podany został za Petro Sancta Colombier, opracowany przez niego w 1639 r.

Istotą herbu są umieszczone na tarczy godła, znaki, symbole, będące rodzajem wizytówki. Mają one za zadanie w przypadku herbu powiatu kolbuszowskiego udzielenia informacji o ziemi, które te symbole reprezentują. W herbie Powiatu są trzy znaki: na prawym polu tarczy krzyż równoramienny, pod nim krzywaśń, na lewym polu tarczy osiem gwiazd.

 Tarcza herbowa jest stałym tłem herbu, na niej umiejscowione są godła, znaki herbowe. Zastosowana w herbie powiatu tarcza jest typu hiszpańskiego, dzielona w słup (dwupolowa).

Rok 1700 Kolbuszowa otrzymuje prawa miejskie. Tereny miasta i najbliższej okolicy wchodzą w skład powiatu skarbowego i sądowego z siedzibą w Pilźnie w województwie sandomierskim.

Rok 1772 Pierwszy rozbiór Polski, Kolbuszowa i okolica znalazła sie w zaborze austriackim w cyrkule pilźnienskim.

Rok 1782 Część zachodnią powiatu z okresu przedrozbiorowego z Kolbuszową włączono do cyrkułu tarnowskiego, zaś część wschodnią do cyrkułu rzeszowskiego.

Rok 1855 W wyniku reorganizacji administracji pojawia sie po raz pierwszy pojęcie powiatu kolbuszowskiego (początek ery konstytucyjnej).

Rok 1867 Powiat kolbuszowski ery konstytucyjnej i powiat sokołowski ery konstytucyjnej tworzą jeden powiat kolbuszowski.

Rok 1918 Powiat kolbuszowski należy do województwa lwowskiego.

Rok 1939 Południowa część powiatu kolbuszowskiego znalazła sie w okręgu rzeszowskim, Generalnej Guberni utworzonej przez niemieckie władze okupacyjne. Dwie trzecie północnego obszaru powiatu, po wysiedleniu ludności, posłużyły do utworzenia wojskowych poligonów niemieckich.

Rok 1944 Powiat kolbuszowski powrócił do przedwojennego terytorium w województwie rzeszowskim.

Rok 1975 Likwidacja administracyjna powiatu kolbuszowskiego (reforma administracji kraju).

Rok 1999 Reaktywowanie powiatu kolbuszowskiego w województwie podkarpackim.

Podczas XIV Sesja III Kadencji Rady Powiatu w Kolbuszowej w dniu 22 listopada 2007 roku, Radni podjęli uchwalę w sprawie ustanowienia flagi Powiatu Kolbuszowskiego.

W dniu 9 maja 2007 roku został złożony wniosek do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji o zaopiniowanie projektu flagi Powiatu Kolbuszowskiego. Podstawę wyrażenia opinii pozytywnej stanowi uchwała Komisji Heraldycznej, która zawiera merytoryczną ocenę nadesłanego projektu w zakresie jego zgodności z zasadami heraldyki, weksylologii i miejscową tradycją historyczną.

Projekt flagi, przedstawiający płat o proporcjach boków jak 5:8, złożony z trzech pasów poziomych, głównego błękitnego szerokości 1/5 płata, środkowego żółtego o szerokości 3/5 płata z herbem Powiatu pośrodku oraz dolnego czerwonego o szerokości 1/5 płata.

Flaga Powiatu Kolbuszowskiego jest symbolem powiatu używanym do: oznaczenia urzędów administracji samorządu powiatowego, oznaczenia powiatowych samorządowych jednostek organizacyjnych, dekoracji świąt i uroczystości państwowych oraz samorządowych z udziałem przedstawicieli powiatu, materiałów reklamowych i promocyjnych, których wydawcą lub sponsorem jest Powiat Kolbuszowski lub partycypuje w wydaniach na podstawie zawieranych umów i porozumień.

Wykorzystanie, w tym komercyjne, wizerunku flagi Powiatu Kolbuszowskiego przez inne podmioty, wymaga każdorazowej zgody Starosty Kolbuszowskiego.

Wraz z odrodzeniem samorządności i reformą administracyjną, w Polsce nastąpił renesans heraldyki. Powiat kolbuszowski posiada insygnia: herb oraz flagę. Uroczystościom powiatowym i państwowym towarzyszyć będzie kolejny symbol - sztandar Powiatu Kolbuszowskiego.

W dniu 5 lutego 2009 r. został złożony wniosek do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji o zaopiniowanie projektu sztandaru Powiatu Kolbuszowskiego. Podstawę wyrażenia opinii pozytywnej stanowi uchwała Komisji Heraldycznej, która zawiera merytoryczną ocenę nadesłanego projektu w zakresie jego zgodności z zasadami heraldyki, weksylologii i miejscową tradycją historyczną.

Sztandar powiatu kolbuszowskiego ustanowiła Rada Powiatu podczas XXIX Sesja III Kadencji Rady Powiatu w Kolbuszowej w dniu 26 marca br.

Sztandar powiatu kolbuszowskiego towarzyszyć będzie wszystkim ważniejszym uroczystościom z udziałem przedstawicieli samorządu powiatowego.

Na awersie sztandaru na niebieskim tle widnieje herb powiatu kolbuszowskiego w kartuszu. Na górze sztandaru będzie widniał napis wyszyty w złotym kolorze „Powiat Kolbuszowski”, pod herbem również na środku w tym samym złotym kolorze data ufundowania sztandaru: 2009. Na rewersie sztandaru na czerwonym tle, na środku sztandaru będzie godło RP Orzeł Biały w Koronie. Awers i rewers sztandaru w narożnikach ozdobiony będzie emblematami ornamentowymi w kolorze złota. Wymiary sztandaru to 110 cm x 110 cm.

Drzewiec sztandaru zakończony będzie głowicą w kształcie grota trójdzielnego wykonaną z mosiądzu. Sztandar składał się będzie z szarfy w barwach narodowych wiązanej na drzewcu pod głowicą, w długości zgodnej z długością boku sztandaru.                                                                                                         

Fakt posiadania symboli identyfikujących powiat i społeczność lokalną jest dla samorządu czynnikiem niezwykle istotnym, wpływającym na tożsamość mieszkańców powiatu oraz instytucji powiatowych. Jest to ważne nie tylko z punktu widzenia rozbudzającej się lokalnej tradycji, ale również z perspektywy działań promocyjnych, realizowanych przez samorząd. Stwarza to niepowtarzalną możliwość promocji zarówno wewnątrz powiatu, jak i kreowania wizerunku regionu na zewnątrz.