Kolbuszowa

W dniach 6 – 30 września  2006 roku, w sali wystawowej Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej, przy ul. Piekarskiej 17 (dawna synagoga) prezentowana była wystawa malarstwa Eugeniusza Geno Małkowskiego Malarska Kronika XX wieku. Uroczystego otwarcia, w dniu 6 września, dokonał dyrektor Muzeum Jacek Bardan witając twórcę i przybyłych gości. Następnie głos zabrał artysta wprowadzając uczestników wernisażu w niezwykłą historię powstania zaprezentowanego cyklu obrazów. Eugeniusz Małkowski (ur. 5 września 1942 r.) malarz, komisarz i aranżer znaczących w Polsce ekspozycji i wystaw, stworzył dzieła podczas zeszłorocznego bicia rekordu Guinnesa w dziedzinie sztuki i upowszechniania kultury malarstwa. Akcja plastyczna odbyła się w ramach obchodów X – lecia Muzeum Regionalnego w Bełchatowie, w dniach 7 – 8 października 2005 roku. Artysta zobowiązał się wówczas do namalowania 100 obrazów, o rozmiarach 80/100 cm, w ciągu 24 godzin, w oparciu o przygotowane wcześniej szkice, które również towarzyszą wystawie. Specjalnie powołana na tę okazję komisja orzekła, że wszystkie powstałe prace spełniły kryteria artystycznego dzieła sztuki, a Geno Małkowski zdobył rekord Guinnessa w tej dziedzinie. Jak się okazało nie była to dla artysty pierwsza tego typu akcja, w której malarz próbował pomyślnie rzucić wyzwanie czasowi, który według niego nie jest żadnym gwarantem wartości obrazu. W 1990 roku namalował 30 obrazów w 8 godzin, a nieco później 50 obrazów w 10 godzin. Zaprezentowane na wystawie prace dotyczyły historii XX wieku, i jak mówił sam artysta, były próbą indywidualnych i intuicyjnych wyborów najważniejszych postaci i wydarzeń. Odnaleźć w nich można było osobę Jana Pawła II, Lecha Wałęsę, Lenina, Charliego Chaplina, Brigitte Bardot czy wydarzenia z Hiroszimy lub wizytę pierwszego człowieka na Księżycu. Wystawa składała się z dwóch części: pierwsza prezentowała szkice wykonane przed namalowaniem dzieł, druga zaś obrazy, za które malarz otrzymał tytuł rekordzisty.

Małkowski wpisuje te, podejmowane przez siebie, nowatorskie działania w ciąg artystycznych poszukiwań nowego wyrazu i wartości w sztuce XX wieku, które wcześniej podjęli Picasso, Marcel Duchamp, Yves Klein oraz Witkacy. Zrywa w nich z utartymi schematami artystycznymi, poszukuje granicy możliwości ludzkich, by w konsekwencji dotrzeć do współczesnego odbiorcy i uruchomić jego aktywność oraz wrażliwość na sztukę. Ten eksperyment faktycznie zaskakuje odbiorców, a dzieła zmuszają do zaakceptowania nowych rozwiązań technicznych w sztuce przełomu XX i XXI wieku. Te ekspresyjne prace, pełne kolorów, ruchu, deformacji i szybkich pociągnięć pędzla, otwierają się na widza wciągając go w niezwykłą przygodę po historii XX wieku.

Ta niezwykła wystawa goszcząc na krótką chwilę w Kolbuszowej przyniosła miastu powiew nowej, eksperymentalnej sztuki i szansę na ocenę historii minionego wieku widzianej oczami Geno Małkowskiego. Każdy na własne oczy mógł przekonać się, że sztuka współczesna choć tak różnorodna, nie zamyka się na widza, ale otwiera i jeśli nawet nie zachwyca, to siłą swego wyrazu zmusza do zastanowienia.

Katarzyna Dypa