Aktualności
Rodzina i dziecko w obliczu rozwodu
26-06-2024
W niedzielę (23 czerwca) obchodziliśmy Dzień Ojca, nieco wcześniej - 1 czerwca - świętowaliśmy Dzień Dziecka, a kilka dni wcześniej Dzień Matki. W wielu szkołach, placówkach czy instytucjach wszystkie te trzy święta zostały połączone w jedno wielkie Święto Rodziny. Tylko jak tu świętować, jeżeli rodzina jest rozbita, na skraju rozwodu lub separacji albo już po całkowitym rozpadzie?
Więcej na ten temat opowie psycholog Agnieszka Anna Ragan.
My dorośli często zapominamy, że decyzja o rozwodzie jest odpowiedzialną decyzją rodziców i na taką decyzję dzieci nie mają żadnego wpływu. A wierzcie, że chciałyby mieć. To my jako dorośli jesteśmy odpowiedzialni za to, w jaki sposób przekażemy te wiadomości naszym dzieciom oraz mamy bardzo duży wpływ na to, jak to rozstanie przeżyją. Częstym błędem rodziców jest to, że zbyt mocno koncentrują się na sobie i swoich przeżyciach i jest to dla nich tak wyczerpujące, że gdzieś po drodze tracą z pola widzenia potrzeby własnych dzieci. Zwykle to one, ze względu na brak odpowiednich zasobów osobistych, najdotkliwiej odczuwają konsekwencje tej decyzji.
Trzeba zaznaczyć, że chociaż rozwód sam w sobie jest trudnym przeżyciem dla dzieci, to nie on stanowi główny problem. Głównym problemem z jakim się mierzą dzieci to zachowanie rodziców względem nich i samych siebie. Jeśli rodzic będzie chciał rozwiązać sprawę polubownie, wtedy dzieci najprawdopodobniej (choć nikt tego nie jest w stanie przewidzieć do końca), nie odczują tak mocno negatywnych skutków rozstania rodziców.
Spotykając się z rodzicami za drzwiami gabinetu jako psycholog dostaję od nich bardzo podobne pytania, dotyczące rozwodu i troski o dzieci w tym trudnym dla całej rodziny czasie. Oto najczęstsze z nich:
W jakim wieku dzieci najlepiej znoszą rozwód?
- Podobno psycholodzy określili, że granica najłatwiejszego przejścia przez ten trudny czas to między 8-14 rokiem życia. Najgorzej z rozstaniem rodziców radzą sobie przedszkolaki i nastolatki w wieku od 15-18 roku życia. Osobiście się z tym nie zgadzam. NIE MA uniwersalnego wieku, w którym uda nam się dziecko przygotować na rozstanie rodziców. Trudno jest przewidzieć zachowanie dziecka skoro traci poczucie bezpieczeństwa i brak stabilizacji. Należy pamiętać że sama sytuacja okołorozwodowa wpływa na relacje dziecka z całym światem, zaczynając od dziadków, a kończąc na kolegach i koleżankach z placówek, do których uczęszczają.
Jak się rozwieść nie krzywdząc dzieci?
- Odpowiedź jest równie prosta – nie da się! Dla dziecka rodzice są całym światem, który poprzez ich decyzję o rozstaniu nagle przestał istnieć. Naszym zadaniem jako rodziców jest zadbanie o komfort psychiczny dziecka w całej tej sytuacji. Nie angażujmy więc dzieci w działania po którejkolwiek ze stron. Dziecko powinno zachować pozytywny obraz obojga rodziców. A my dorośli w ferworze walki o własne przekonania i udowadnianie tej drugiej stronie swojej racji, zapominamy o tym, że dziecko powinno MIEĆ PRAWO: kochać obojga rodziców i być przez nich kochanym oraz do kontaktu z obydwojgiem rodziców, kiedy tylko chce.
Po ilu latach od rozwodu dzieci będą „normalne” w tej zmienionej rzeczywistości?
- Trudno wyznaczyć jakieś realne przedziały czasowe. Biorąc jednak pod uwagę badania psychologiczne prowadzone w tej materii, zazwyczaj okres od 2 do 3 lat po rozwodzie wpływa na stopniowe przystosowanie się dzieci do nowej sytuacji. Ważna w tym wszystkim jest ciągłość kontaktów z tym drugim rodzicem, który na co dzień nie sprawuje opieki, ale i stan finansowy – jeśli dziecko trafi w gorszą sytuację ekonomiczną – psychologiczne skutki rozwodu będą dla dziecka bardziej dotkliwe.
Popularne stają się przykazania dla rodzica w trakcie rozwodu. Dużo dobrych rad się tam pojawia, ale proszę pamiętać, że nie każda porada jest dla każdego.
Wybrałam poniżej kilka, które są poparte tylko i wyłącznie moimi obserwacjami i które mogą być w tym trudnym okresie pomocne:
1. Ogranicz do minimum liczbę zmian, z jakimi musi uporać się dziecko.2. Jeżeli chodzi o nastolatków i podczas rozdzielania rodzeństwa najlepiej sprawdza się scenariusz, aby dziecko zostało przy rodzicu tej samej płci.3. Zadbaj, albo przynajmniej nie przeszkadzaj w kontaktach dziecka z drugim rodzicem, nawet jeżeli jesteś z nim w konflikcie.4. Konflikty z byłym partnerem redukuj do minimum.5. Nie używaj dziecka jako posłańca, szpiega, kontrolera – można się obyć bez niektórych informacji.6. Utrzymaj własną sieć wsparcia i jak najczęściej z niej korzystaj.7. Dbaj o siebie i swoje potrzeby w myśl maksymy, że „szczęśliwy rodzic to szczęśliwe dziecko”.8. Duuuuuuużo rozmawiaj z dzieckiem – bez względu na jego wiek.9. Uzbrój się w cierpliwość!!! To czas próby, wzmożonej agresji, pretensji – podobno najgorszy jest pierwszy rok… Inni mówią o trzech, ale ten czas względnego spokoju zawita i do was.10. Podkreślaj, że rozwód dotyczy współmałżonków, a nie rodziców. Rodzicami jesteśmy do końca życia, czy to się nam podoba czy też nie.
W tym wyjątkowo trudnym okresie szczególnie ważne mogą okazać się spotkania, porady, konsultacje ze specjalistami, którzy pomogą w pełni rozpoznać stan dziecka, podjąć odpowiednie działania i pomóc odnaleźć się w nowej rzeczywistości. Rodzice, którzy korzystają z takiego wsparcia, wykazują większą uważność na zmiany w zachowaniu dziecka i jego potrzeby.
